Psikososyal Stres Etkenlerinin Görünümü

Psikososyal Stres Etkenlerinin Görünümü

Psikososyal Stres Etkenlerinin Görünümü

Tülay Özer

Tülay Özer

Psikososyal stres faktörleri çocukları erişkinlerden daha fazla etkiler. Genel görünüm olarak çocukların bazıları bu stres faktörlerini dışa yansıtmayabilir ama değişik belirtiler ile bu stres faktörlerinin etkisi belli olur. Genelde erişkini etkileyen hemen hemen her şey çocukları da etkiler, hatta erişkinlerden daha fazla olarak çocukların etkileneceği ek bazı stres faktörleri vardır.

Çocuğun psikososyal stres faktörlerine verdiği cevap uyum bozukluklarına benzer. Genelde çocuklar bu stres etkenine maruz kalındıktan hemen sonra veya bir süre sonra bazı belirtiler gösterebilirler. Anne babaların bu durumun farkına varması ve çocukta olabilecek değişiklikleri gözlemlemesi gerekmektedir. Genelde aile içindeki etkilelerin farkına varamayan erişkinler çocukların durumlarını göz ardı edebilirler .

Psikososyal stres faktörleri arasında  yakın veya arkadaş ölümü, göç, anne baba geçimsizliği, aile içi stres faktörleri, çocuğa yönelik cinsel ve fiziksel istismar, tabii afetler, çocukta bulunan tıbbi bir hastalık, aile üyelerinden herhangi birinde hastalık, anne baba veya aile üyelerinden birinde madde bağımlılığı, ekonomik sorunlar, anne veya babada psikiyatrik bir rahatsızlık, babanın işten çıkarılması, çocuktan aşırı ders beklentisi, okul içinde yaşanabilecek eğitim ile ilgili sorunlar vb. durumlar sayılabilir.

Psikososyal stres faktörlerinin etkisi ve ortaya çıkan semptomların şiddetine göre psikoterapi ve gerekirse ilaç tedavisi yapılabilir. Bu stres etkenlerinin şiddeti ve maruz kalınan sürenin uzunluğu çocuktaki durumun şiddetini belirler. Çocuğun normal psikososyal gelişimi esnasında olabilecek bu stres etkenleri , bu gelişimi negatif yönde etkileyerek, çocukta bazı stres belirtilerine ( altını ıslatma , altını kirletme, tırnak yeme, parmak emme, kekeleme, tik başlangıcı, uyku sorunları, iştah sorunları vb) yol açabilir. Aynı zamanda Depresyon, uyum güçlükleri, kaygı belirtileri, sosyal fobi, kaygı bozuklukları  gibi psikiyatrik problemlere yol açabilir.

 


Osman Abalı
Uzman Doktor [Yazar]